zwart – wit

Moet je nu als blogger wel, of juist niet reageren op het drama in Alphen aan de Rijn?Uiteindelijk heb ik besloten er toch een blog aan te besteden, in de veronderstelling dat ik als nabestaande van een geweldsmisdrijf misschien een andere invalshoek zal hebben dan journalisten en andere bloggers.
Sinds de moord op Romy en Daniël lees ik de berichtgeving over moord en doodslag anders dan daarvoor. Vroeger kwam een bericht op TV, in de krant of via de moderne kanalen over een moord. Ik was ontzet. Maar na een paar dagen vervaagde het en werd verdrongen door ander nieuws. Als de rechtszaak diende kwam het nog even terug, ik herinnerde m’n afschuw en vond een veroordeling terecht. En daarna vervaagde het weer. Volgens mij is dat normaal.
Als ik nu dergelijke berichten lees blijven ze me bij. Dan vraag ik me vooral af hoe het zal zijn met hen die dat verschrikkelijke nieuws te horen hebben gekregen. Daar wordt nooit over geschreven. Misschien is dat maar goed ook, maar de gemiddelde Nederlander heeft geen flauw idee van de impact en hoeveel mensen daar mee te maken krijgen.
Het was al zaterdagavond toen ik voor het eerst iets hoorde over de schietpartij in Alphen. Alleen al het woord ‘incident’ -wat veelvuldig werd gebruikt om het drama te duiden- is al een discussie waard. Wat mij opviel was dat zowel burgemeester Eenhoorn, premier Rutte, als minister Opstelten nadrukkelijk nabestaanden noemden in hun reacties. Dat is goed. Maar besef je wel hoe groot die groep is? Want niet alleen ouders, partner of kinderen zijn nabestaanden. Ook ooms, tantes, neven, nichten en ook buren, vrienden, collega’s zijn nabestaanden.
Heel belangrijk is dat de nabestaanden ook gehoord blijven worden als het drama uit de publiciteit raakt. Dat zij betrokken worden bij en geïnformeerd worden over het onderzoek. Als zij dat willen tenminste.
De moordenaar kan niet meer berecht worden. Hoe raar het voor buitenstaanders ook zal klinken: dat heeft na- én voordelen. Een nadeel is zeker dat de dader niet meer ter verantwoording kan worden geroepen. Een ander is, dat nooit duidelijk zal worden wat hem heeft bewogen. Ook ontloopt hij zijn gerechte straf.
Iedereen rouwt verschillend: kort, hevig, lang, geleidelijk, zichtbaar, onzichtbaar, erkend of verdrongen, en alle mogelijke combinaties hiervan. Bij mijzelf herkende ik een patroon na een paar geliefden te zijn verloren. Ik veronderstel dat ieder mens zo’n patroon heeft.
Na een moord krijgt dat patroon geen kans.  De rechtsgang tegen de dader verstoort het. Elke zitting wordt je weer geconfronteerd met het onrechtvaardige verlies van wat je lief is. Elke dag in de rechtszaal wordt je geconfronteerd met nieuwe gruwelijke feiten, tot in hoger beroep toe. Cassatie en in het ergste geval (meerdere malen) terugverwijzing naar een Gerechtshof maken het rouwproces aanzienlijk langer en zorgen voor een grillig verloop er van. Het rouwproces van de achterblijvers wordt meerdere malen verstoord, teruggezet, of aangewakkerd. Vanuit dat standpunt bezien kan het een voordeel zijn dat er geen rechtszaak komt. Geen jarenlange verstoring van het rouwproces. Maar of de nabestaanden uit Alphen daar ook zo over zullen denken?

Wat voor ons geldt, geldt voor alle rouwenden. Het rouwproces is voor iedereen anders. Maar na moord heb je te maken met een extra dimensie. Wonden die net een beetje genezen zijn, worden weer opengereten door de rechtzaak, het hoger beroep, het verlof van de dader. Of de vrijlating. Dat maakt het rouwproces grilliger in mijn ogen.
Romy en Daniël zijn in  2006 met veel messteken om het leven gebracht. Romy was nog geen 2 jaar .Daniël was een baby van 5 maanden. Ik ben de Opa van Romy en Daniël.
Mijn vrouw en ik hebben ontdekt dat er veel mensen zijn die ons verhaal niet meer kunnen aanhoren. Ze gaan ons uit de weg. Of ze zeggen: “Zet je er maar gauw overheen. “ Of: “Het leven gaat verder” Of “Er komen nog meer kleinkinderen” Die mensen begrijpen er niets van
Eerst hadden we onze lotgenoten. Die weten waar je het over hebt. Maar uit die wereld zijn we verbannen. Zelfs dáár heerst onrechtvaardigheid. Ego’s die groter zijn dan inlevingsvermogen. Lotgenoten zijn geen hulpverleners, maar als je een organisatie leidt heb je wel verantwoordelijkheden. Als je die niet op je wilt nemen, moet je zo’n organisatie niet willen leiden.
Gelukkig hebben we nog een paar familieleden en goede vrienden die bereid zijn om elke keer weer opnieuw naar ons verhaal te luisteren. Ik ben er van overtuigd dat alle nabestaanden wel een paar van zulke mensen in hun omgeving hebben.  Familie, vrienden, buren, kennissen, collega’s, clubgenoten. Tot die mensen wil ik me vandaag in het bijzonder richten.
Om te beginnen: Dank U wel dat U er voor ons bent. Het geeft ons steun. Vroeger las ook ik in de krant over moord, doodslag en gezinsdrama’s. En ook bij mij vervaagde dat na een poosje weer. Na een tijdje lees je nog eens over het proces, de dader wordt hopelijk veroordeeld. Maar uiteindelijk vergeet je het. Dat is normaal.
Toen mijn jongste zoon een paar jaar geleden op een internaat in Heibloem werd geplaatst  dacht ik: “Heibloem, Heibloem, waar ken ik dat ook alweer van?. Dat is normaal. Nu wéét ik het natuurlijk: van Nicky Verstappen.
Na de moord op onze kleinkinderen werd alles anders. Dat vergeet ik nooit meer. Dat gaat nooit meer weg.
Wat ik daarmee aan familie, vrienden, buren en collega’s van alle nabestaanden duidelijk wil maken, is: U kúnt niet begrijpen wat er met ons is gebeurd. U kúnt zich geen voorstelling maken hoe wij ons voelen. U kunt het hoogstens zien.
Wat ik óók wil zeggen is dat wij, nabestaanden, dat begrijpen. Want wij kennen het verschil. Wij wisten voordat ons kind, onze vader of moeder, onze broer of zus, onze kleinkinderen werden vermoord óók niet hoe dat voelde. Dat is normaal.
Een tijd geleden kwam ik een oude kennis tegen die me een beetje ontweek. Hij zei: “Ik weet niet wat ik moet zeggen.” Dan zeg ik: “Zeg dát dan.  Want dát kan ik begrijpen. Zeg dat je niet weet wat je met me aanmoet. Maar ga me alsjeblieft NIET uit de weg.
Een paar jaar geleden kreeg ik van een Belgische lotgenote het volgende verhaal: Er schijnt een Afrikaanse stam te bestaan. Na een sterfgeval schuift het hele dorp in lange rijen aan. En de nabestaanden doen telkens opnieuw hun verhaal, letterlijk tot in den treure, tot iedereen in de rij aan de beurt is geweest. omdat het ‘delen’ op zich als een belangrijk onderdeel van de rouwverwerking wordt gezien.
U, onze vrienden en familie, jullie staan als het ware in onze rij. En wij vertellen ons verhaal tegen U. Tot in den treure. Telkens opnieuw. Wij zijn ons kind, onze vader of moeder, onze broer of zus, onze kleinkinderen niet verloren door ouderdom, ziekte of een ongeluk.
Maar door moord.
Dat voelt extra onrechtvaardig. Dus moeten onze rijen misschien wel wat langer zijn. Misschien moet U wel een paar keer opnieuw aansluiten in onze rij. Omdat ons “dorp” te klein is voor ons verdriet, onze woede, onze frustratie. Een tijd geleden heb ik aan een van onze vrienden gevraagd of hij er niet doodmoe van werd om elke keer naar hetzelfde verhaal te moeten luisteren. Zijn antwoord weet ik eerlijk gezegd niet precies meer. Maar we praten er nog steeds over. Elke keer als we elkaar zien. Ze vragen bij elke ontmoeting hoe het met ons gaat. En mijn vrouw antwoord dan steevast:”Kut!” Da’s niet leuk om steeds weer te moeten horen. Maar zij zijn een van de weinigen waar we dat tegen kunnen zeggen.
En daarom wil ik vandaag nog eens tegen iedereen zeggen: Dank jullie wel dat jullie élke keer weer luisteren. Dat jullie tóch elke keer weer bij ons blijven komen en ons niet uit de weg gaan. Weet dat de moord altijd terug zal blijven komen. Want het gaat nooit meer over. Er zit een gat in ons leven. Hopelijk zal het gat ooit kleiner worden Maar het gaat nooit meer weg.
Dank U wel dat U luistert. Dank U wel dat U tóch blijft komen. Dat jullie elke keer weer vragen hoe het met ons is. Terwijl jullie weten dat jullie geen standaard antwoord krijgen.
Hopelijk komt er een tijd dat wij ook weer ergens anders over kunnen praten. Dat we ook weer kunnen zeggen dat het goed met ons gaat. Dat we ook weer geïnteresseerd kunnen zijn in hoe het met jullie gaat.
Dus lieve vrienden en familie, beste buren, kennissen, collega’s en clubgenoten: Blijf alstublieft komen. We hebben U zo nodig. Blijf alstublieft vragen hoe het met ons gaat. Blijf alstublieft luisteren. Zelfs al kunt U onze verhalen dromen. Want het is voor ons zó ontzettend belangrijk dat we er over mógen praten. Over mogen blijven praten. Want het gaat nooit meer over. Het gaat nooit meer weg.
Dus alstublieft: Blijf komen. Blijf vragen. Blijf luisteren.
Dank U wel.

Mijn jongste zoon zou die dag de uitslag van zijn examen krijgen. Als er tussen 9:00 en 10:00 uur gebeld werd was het mis. Om 8:45 gaat de telefoon. Ik baal. Als ik opneem blijkt het de jongste zoon van mijn vrouw. Volkomen over zijn toeren. “De kleintjes zijn weg”. Het enige wat duidelijk wordt is dat er iets ergs is gebeurd. Of we meteen willen komen om met hem naar Purmerend te gaan.
Ik vlieg naar boven en maak mijn vrouw wakker. Schiet zelf wat kleren aan. Bel mijn ex, die gelukkig meteen komt om voor onze zoon te zorgen. Hij heeft een deel van het gesprek gehoord en is heel verdrietig. En ik heb geen tijd om hem te troosten. Mijn hart bloedt.
Onderweg vragen we ons af wat er aan de hand kan zijn. Bij Breda kom ik op het idee om de politie te bellen. Na verschillende vragen te hebben beantwoord, heb ik ineens een rechercheur aan de lijn. Ze zijn Mini’s zoon aan het zoeken, maar kunnen geen gegevens van hem vinden. Als ik die heb gegeven, krijgen we de opdracht in Rotterdam te blijven als we daar zijn. Zij komen daar ook naar toe.

De politie komt vrijwel tegelijk met ons aan. Dan wordt duidelijk dat Romy en Daniël zijn vermoord. Een rechercheur zegt dat we de kleintjes maar moeten herinneren zoals ze waren. Hij is niet op de plaats delict geweest, maar heeft van een collega begrepen dat het een bloedbad moet zijn.
Na een half uurtje worden we weggestuurd. De politie wil met Mini’s zoon alleen praten en zijn flat doorzoeken. Op de bovenste tree van de portiektrap heb ik enorm zitten janken. Een van de mooiste dingen die ons de laatste jaren was overkomen is ons alweer afgenomen. Op een verschrikkelijke manier.
En daarmee ontstond bijna vijf jaar geleden de noodzaak voor dit blog.                                      Romy en Daniël herdenken we op hun eigen site. In dit blog zal ik het een en ander uit de doeken doen over de gevolgen van moord voor nabestaanden. Uit eigen ervaring en die van lotgenoten. Ook zal ik het optreden van politie en justitie tegen het licht houden als daar aanleiding toe bestaat. En last but not least: ik zal de strafmaat voor levensdelicten in Nederland hevig ter discussie stellen.
Harrie